Lees verder
Developer Roel Verbeek krijgt ze één tot vier keer per week. Mails en/of telefoontjes van zowel binnenlandse als buitenlandse recruiters die hem willen wegkapen bij het bedrijf waar hij werkt. ‘Op LinkedIn staat dat ik niet geïnteresseerd ben in een nieuwe uitdaging, maar toch proberen ze me te paaien met allerlei beloftes. Vooral Nederlandse recruiters gedragen zich alsof ze me al jaren kennen en doen populair, terwijl ik nog nooit met ze heb gepraat.’ Meerdere keren kreeg Roel hetzelfde ‘persoonlijke’ bericht van recruiters als z’n directe collega’s. ‘Alleen de voornaam was veranderd,’ lacht Roel. ‘Verder was alles hetzelfde: ‘We hebben de perfecte baan voor jou! Je kunt direct beginnen! Je gaat veel meer verdienen dan je nu doet!’ Ik stuur zulke recruiters exact hetzelfde bericht terug als ze mij hebben gestuurd, maar dan met hun eigen naam in de aanhef. Daarna hoor ik nooit meer iets van ze.’
Plat gemaild of gebeld worden door recruiters die de hemel beloven. Het is een bekend gegeven voor mensen die werken in branches waarin personeel schaars is. Dat zijn er vandaag de dag nogal wat, maar vooral op ICT’ers wordt gehunt. Ben je ook nog eens gespecialiseerd in cloud computing, kunstmatige intelligentie of analytisch redeneren, dan ben je voor recruiters helemaal een vette prooi. Lees: ze krijgen een XXL bonus als ze jou binnenhengelen. Helaas voor recruiters gaat dat binnenhengelen niet meer vanzelf. Anders dan in de crisistijd moeten ze steeds meer moeite doen om talent te scoren, zo blijkt uit onderzoek van LinkedIn onder driehonderd HR-professionals en recruiters. Twee op de drie merkt dat er krapte is op de arbeidsmarkt, de helft geeft aan het afgelopen jaar meer vacatures te hebben gezien. Gevolg: recruiters halen steeds gekkere fratsen uit om hun doel tóch te bereiken.
Op internet zijn er inmiddels verschillende blogs en sites te vinden waar mensen hun gekste, raarste, grappigste en bizarste ervaringen met recruiters delen. Zoals op Shit Recruiters Do, waar je dit soort pareltjes kunt lezen: ‘Hoi, ik ben Robert, ik werk bij [willekeurig groot tech bedrijf], en ik stalk het liefst alle developers bij bedrijven door ze op kantoor te bellen en zo proberen zieltjes te winnen.’ Ook sappig: het verhaal van een recruiter die deed alsof hij een medewerker was van de peuterspeelzaal waar het kind van een programmeur op zat, zodat hij hem aan de telefoon kon krijgen. Of de recruiter die zich op LinkedIn voordeed als bloedmooi buitenlands fotomodel annex getalenteerd developer. Een gehaaide, maar efficiënte tactiek om in no-time te connecten met tientallen ‘collega’-programmeurs, die argeloos in de val trapten.
De reden dat recruiters de benen uit hun lijf lopen voor goede werknemers, is meestal niet omdat ze hun opdrachtgevers zo graag willen pleasen. Het is omdat ze cash ruiken. Harde cash. ‘Recruiters durven tussen de 5.000 en 10.000 euro voor een geschikte kandidaat te vragen,’ zegt arbeidsmarktspecialist Gerard van der Schaaf. ‘Dan zeg ik: doe mij ook zo’n bus recruiters, dan kan ik naar de Bahama’s verhuizen. Het is van god los wat er gebeurt.’ Het probleem is dat iedereen vanaf z’n zolderkamertje kan zeggen dat hij of zij recruiter is, zegt Van der Schaaf. ‘Er is ook geen opleiding voor, dus iedereen kan het worden. Veel recruiters komen uit de sportwereld, waar ze nergens aan de bak kwamen. Nu zijn ze recruiter en proberen ze snel geld te verdienen door gebakken lucht te verkopen. Ze benaderen je daarbij meestal heel joviaal, alsof jullie in het verleden samen in de zandbak hebben gespeeld.’
Vaak maken recruiters bij een eerste kennismaking gebruik van je netwerk, in de zin van: ‘Ik ken je collega Pietje, dus ik benader jou ook maar.’ Daarna worden volgens arbeidsmarktspecialist Gerard van der Schaaf de bekende gouden bergen beloofd, met name op financieel gebied. ‘Je krijgt bij het bedrijf dat we voor jou op het oog hebben een auto van de zaak, een dertiende maand, een torenhoog salaris, ontwikkelingsmogelijkheden, scholing en noem maar op.’ In werkelijkheid hebben de meeste recruiters nog helemaal geen bedrijf voor jou op het oog. Laat staan dat ze iets weten over een dertiende maand of leasebak. Van der Schaaf: ‘Ze doen en zeggen van alles om jou zover te krijgen dat je je cv aan ze geeft. Als dat is gelukt, leggen ze jouw cv neer bij vijf bedrijven. Ze sturen jou af op het bedrijf dat hen de hoogste vergoeding geeft, waarbij het maar de vraag is of dat ook echt de beste werknemer voor jou is.’
Leonard van den Oever had vorig jaar veel contact met recruiters. Dat verliep meestal op dezelfde manier, vertelt hij. ‘Ze vroegen eerst of ik een nieuwe uitdaging zocht, waarop ik antwoordde dat ik blij was met m’n huidige baan, maar wel benieuwd was naar wat ze mij te bieden hadden. Vervolgens maakten ze me met mooie praatjes enthousiast en lieten me op de bekende ‘bak koffie’ komen.
Dan schetsten ze een profiel en moest ik mezelf ineens presenteren.’ Dat laatste vond Van den Oever raar, want de recruiter was toch degene die hem een baan aanbood? ‘Toch ben ik daarna nog een paar keer op gesprek geweest bij een klant. Dat bleek steeds een deceptie, omdat de baan helemaal niet zo geweldig bleek als geschetst. De recruiters in kwestie namen me dat kwalijk, want zij wilden geld aan me verdienen. Die riedel heb ik een paar keer herhaald, daarna ben ik afgehaakt en zelf gaan zoeken. Met positief resultaat!’
Ook HR-expert Linda Zwanenburg weet uit ervaring dat er recruiters zijn met een dubbele agenda. ‘Veel recruiters krijgen een fee of bonus op basis van plaatsing of het aantal plaatsingen dat ze doen. Daardoor kan het gebeuren dat een recruiter niet de beste onderhandeling voor jou doet en vooral denkt aan z’n eigen belang. Hij praat jou als kandidaat aan dat er echt niet meer ruimte is in de onderhandeling, omdat hij zelf wil scoren met een nieuwe plaatsing.’ Haar advies: wees scherp, doe de onderhandeling met het bedrijf desnoods zelf en vertrouw je recruiter niet blind. Zwanenburg: ‘Vooral de recruiters van werving- en selectiebureaus en recruitmentbureaus werken op provisiebasis. Gaat het om een interne recruiter van een bedrijf, dan is de kans groter dat er geen belangenverstrengelingen zijn. Ik ben zelf ook in house corporate recruiter geweest waarbij ik niet werkte met bonussen.’
Recruiter Diederick van der Knaap van Multiplied herkent de wildwest-verhalen over zijn collega’s wel. ‘Zelf ben ik in het verleden ook weleens over de grens gegaan. Zo zocht ik mensen soms thuis op. Eén keer ben ik helemaal verrot gescholden. Dat doe ik nu niet meer, maar ik kies wel voor een vriendschappelijke benadering. Ik speel een potje pingpong met ze op kantoor, ik neem potentiële kandidaten mee uit eten, ik ga met ze voetballen op het strand.’ Hij wordt eigenlijk vrienden met ze, wat volgens Van der Knaap dé sleutel tot succes is. ‘Natuurlijk zijn we sales met alles erop en eraan, maar mijn interesse is echt. Ik bel ze op voor een kletspraatje, ik ga soms bij ze thuis eten. Dat gaat ver, maar zulk contact wordt heel erg gemist door jongens die de hele dag achter hun computer zitten. Ik beschaam hun vertrouwen ook niet en heb er veel vrienden aan overgehouden. Tachtig procent van m’n maten komt uit de IT.’
De persoonlijke aanpak wordt ook gehanteerd door recruiter Charlie Windhorst. ‘Zelf word ik de laatste tijd ook veel benaderd door recruiters. De recruiter die wordt gerecruit, haha. Ik ondervind daardoor aan den lijve hoe agressief en pusherig sommige types kunnen zijn. Daarmee besmeuren ze ons vak een beetje. Ik probeer me van zulke recruiters te onderscheiden door open en eerlijk te zijn en op een normale manier met mensen om te gaan.’ Het is prettig als werknemers die door recruiters worden benaderd dat andersom ook doen, vindt Windhorst. ‘De meeste developers laten alle berichtjes links liggen, maar je kunt ook eens in de week naar iedereen een standaard berichtje sturen waarin je laat weten dat je geen interesse hebt. Als je duidelijk bent, is mijn ervaring dat je ook niet wordt gestalkt. Maar je hebt dan wel een connectie die je misschien ooit nog een keer nodig gaat hebben.’
Wie weet levert dat je in de toekomst nog iets op, want: succesverhalen zijn er ook. Zoals die van Elske Beukers, die al elf jaar bij De Persgroep werkte en niet per se op zoek was naar een volgende stap. ‘Totdat ik via-via werd gebeld door PlaytoWork-ceo Max Boodie: ik hoor dat jij bepaalde dingen goed kunt, vind je het leuk om kennis te maken? Een heel andere, origineler benadering dan de standaard LinkedIn-berichtjes die ik normaal ontvang, dus dat wilde ik wel.’ Er werd een dag geprikt voor een gesprek, maar later belde Max Boodie op met de mededeling: nee, we gaan het anders doen, ik neem je meteen mee naar een klant. Beukers: ‘Dat vond ik verfrissend en getuigen van vertrouwen, want hij wist niet eens wie ik was. We spraken af bij de klant, waar hij me liet zien wat PlaytoWork doet. Daarmee heeft hij in één klap zijn bedrijf aan me verkocht. Ik was om. Dit wil ik! En nu werk ik sinds een half jaar bij PlaytoWork.’