Netwerken. Het lijkt misschien niet voor iedereen weggelegd, maar ondertussen doet iedereen het. Denk aan de buurvrouw die je om een kopje suiker vraagt of je broer die via via extra hulp krijgt bij zijn verhuizing. Zakelijk lijken doelen soms zelfs onhaalbaar te worden als je niet over een relevant netwerk beschikt. Het is dan ook een onmisbare competentie. Wat zijn precies de voordelen? Hoe bouw je een netwerk op? En is online netwerken slechter dan face-to-face? Carrière.nu zocht het uit en sprak professionele en bevlogen netwerkers.
‘Bij netwerken gaat het er niet om zoveel mogelijk visitekaartjes te verzamelen,’ zegt loopbaanadviseur en coach Els Nijssen. Samen met Netwerk-partner Rob van Eeden schreef zij de bestseller Netwerken werkt. ‘Waar het om gaat, is zo veel mogelijk relevante informatie vergaren. Netwerken moet je zien als onderzoeksmethode. Door te netwerken kun je allerlei dingen te weten komen over een baan die je misschien zou willen. Stel je voor dat je accountmanager bent in de logistiek, maar je zou graag soortgelijk werk willen doen in de financiële sector. Op basis van een vacature is het lastig te achterhalen of het beeld dat je van de baan hebt klopt. Netwerken is dan een gouden greep: door contact te zoeken met iemand in die branche kun je de juiste informatie vergaren en om advies vragen.’
Pas ná events of borrels begint het netwerken echt, betoogt Nijssen. ‘Netwerkevents zijn geschikte momenten om mensen uit een bepaalde branche te leren kennen, bijvoorbeeld wanneer je kunt worden voorgesteld door een kennis. Dit is een laagdrempelige manier om een afspraak te maken voor een netwerkgesprek. Pas tijdens dat gesprek krijgt het netwerken echt inhoud.’ Het is dan ook zaak om je goed voor te bereiden. ‘Denk vooraf goed na wat je precies wil weten van je gesprekspartner. Bedenk vijf of zes vragen die essentieel zijn, vraag dus niet naar zaken die je online al kunt vinden. Pitch helder, maar waak ervoor dat je direct om een baan vraagt. Een netwerkgesprek is geen verkapte sollicitatie. Zorg ervoor dat je een interessante gesprekspartner bent, zodat je de indruk achterlaat dat met jou goed te praten valt.’
Je hebt verschillende netwerkdiners bezocht, je LinkedIn-connecties groeien gestaag en je bent bij enkele mensen goed voorbereid op gesprek geweest. Toch ben je er nog niet. ‘Het onderhouden van je netwerk is minstens zo belangrijk als het opbouwen ervan,’ zegt Nijssen. ‘Veel mensen hebben honderden connecties op LinkedIn en denken dat het onmogelijk is die allemaal te onderhouden. Maar het gaat er niet om dat je van iedereen weet wanneer diens moeder jarig is of hoe de hond heet. Het gaat erom dat je niet slordig bent met je contacten. Als je belooft iets te sturen, doe dat dan ook. Als je zegt ‘We zien elkaar weer,’ zorg er dan voor dat dat ook gebeurt. Als je zorgvuldig omgaat met je contacten en gesprekken goed afsluit, kun je altijd weer bij iemand terugkomen.’
Zoals het weinig zin heeft om stapels visitekaartjes te hebben, heeft het weinig zin om honderden LinkedIn-connecties te hebben die je niet echt kent. ‘LinkedIn is een handig hulpmiddel bij het netwerken,’ legt Nijssen uit. ‘Als je bijvoorbeeld op een organisatie zoekt, kun je gemakkelijk zien wie van jouw connecties er werkzaam zijn. Via via creëer je een mogelijke ingang om een face-to-face netwerkafspraak te maken. Het is dan ook belangrijk dat je er actief bent en dat je je profiel up-to-date houdt: dat zorgt voor een goede profilering van jezelf. Een kwalitatief goede tijdlijn draagt daar ook aan bij, bijvoorbeeld door voor je vakgebied relevante artikelen te delen. Je krijgt er geen baan mee, je zit immers achter je computer, maar het platform is een goede ondersteuning.’
Chanel Lodik, van marketing- en mediabureau Marketingvrouw, begon tijdens haar studententijd met netwerken. ‘Al tijdens mijn opleiding Communicatie ben ik naar marketingbijeenkomsten, congressen en andere branchegerelateerde events gegaan,’ vertelt ze.
Hierdoor heeft ze al vroeg een relevant netwerk opgebouwd, wat na het behalen van haar diploma direct vruchten afwierp. ‘Ik heb letterlijk één tweet de deur uitgedaan waarin ik aangaf beschikbaar te zijn voor werk, waarna ik van diverse mensen een aanbieding kreeg.’
Inmiddels is ze zelfstandig ondernemer en aanjager van het platform Meer kleur in de media. Nog altijd is het voor Lodik belangrijk om naar events te gaan, maar alleen als ze relevant zijn voor haar vakgebied. ‘Dan weet je tenminste zeker dat jouw doelgroep er aanwezig is,’ licht ze toe. ‘Kappers, techneuten, communicatiemensen: in iedere branche zijn er netwerkgelegenheden die zich specifiek op dat vakgebied richten. Zo ontmoet je gemakkelijk collega’s of vakgenoten die klanten naar je kunnen doorverwijzen of je kunnen introduceren bij een leidinggevende.’
Aan netwerkclubs geen gebrek in Nederland. Vaak zijn netwerkclubs gebonden aan een bepaalde regio of een bepaalde doelgroep. Een greep uit honderden netwerken:
Grote, breed ingestoken netwerkclubs bezoeken is niet aan haar besteed. ‘Het is als met hagel schieten,’ vertelt ze. ‘Het is mijn doel om iedere keer minimaal één nieuw contact te leggen met iemand die wat voor mij kan betekenen of voor wie ik zelf iets kan betekenen. Daarom bepaal ik selectief waaraan ik mijn tijd besteed.’ Het lijkt gemakkelijker gezegd dan gedaan, vooral als je nog geen bedreven netwerker bent. Lodik: ‘Zelf zorg ik er altijd voor dat ik actief ben op events. Ik stel bijvoorbeeld in het plenaire gedeelte een vraag om mezelf in de schijnwerpers te zetten. Als je iets interessants vraagt, is het daarna gemakkelijker voor anderen om op jou af te stappen.’
Een nieuwe baan zoeken, nieuwe klanten vinden of vakgenoten om mee te sparren: de meeste mensen hebben persoonlijke motieven om te netwerken. Fred Hartendorf, business developer bij onderzoeksorganisatie TNO, netwerkt vooral voor zijn werk. ‘TNO ontwikkelt allerlei technologieën die voor bedrijven handig kunnen zijn, maar past deze niet zelf toe. Daarom ben ik altijd op zoek naar bedrijven waar TNO mee kan samenwerken. Zo ga ik regelmatig naar netwerkbijeenkomsten in de Rotterdamse haven van kennis- en innovatieplatform iTanks. Hier pitchen havenbedrijven of start-ups hun innovatieve ideeën, waarop aanwezigen kunnen reageren. Daar rollen vaak interessante samenwerkingen uit.’
Ook als je niet alleen voor jezelf netwerkt, is het een must dat je het leuk vindt. ‘Als je netwerken niet leuk vindt, of naar events gaat waar je interesse niet ligt, dan werkt het niet,’ meent Hartendorf. ‘Als je het wel leuk vindt, maar het lastig vindt als nieuwkomer, helpt het als een oudgediende je introduceert. Probeer daarna te voorkomen dat je alleen met mensen praat die je al kent. Zo ga ik bijvoorbeeld nooit samen met collega’s. Daarna moet je ervoor zorgen dat het niet bij die ene keer blijft: je moet er tijd in blijven steken, anders vervagen je connecties weer.’ Hoewel het een flinke tijdsinvestering is, blijft Hartendorf druk netwerken. ‘Niet alleen is het voor mijn baan relevant, maar ik vind het ook leuk om nieuwe mensen te leren kennen,’ vertelt hij. ‘Je komt altijd wel mensen tegen die trots zijn op hun werk en er gepassioneerd over vertellen. Maar het mooiste is nog wanneer je een ander een eind op weg kan helpen.’
Tekst: Wilke Martens
Meer te weten komen over netwerken? Carriere.nu tipt lees-, kijk- en luistervoer.
TEDtalk Tanya Menon: The secret to great opportunities, the person you haven’t met yet
Waarom netwerken leuk én noodzakelijk is - Intermediair podcast