Honderdduizenden Nederlanders hebben er in meer of mindere mate last van: sombere gevoelens tijdens de koude, donkere dagen. Sterker nog: de derde maandag van de laatste volle werkweek van januari schijnt de meest depressieve maandag van het jaar te zijn, aldus de Britse psycholoog Cliff Arnall. Hij bedacht de term Blue Monday voor de dag waarop mensen zich het meest treurig, neerslachtig en weemoedig voelen. De oorzaken volgens hem? Goede voornemens zijn mislukt, vakanties zijn ver weg en dan is het ook nog zo donker buiten. Een van de grootste redenen voor een winterdip is het gebrek aan daglicht. Dat heeft groot effect op onze biologische klok. Als deze in het najaar ontregelt raakt, kan dat resulteren in een depressie of dip. Ook het hormoon melatonine speelt een rol. Dit hormoon zorgt ervoor dat je in slaap valt, Het wordt normaal gesproken ’s avonds aangemaakt, maar als de dagen korter en donkerder worden, kan het voorkomen dat je te veel melatonine aanmaakt en daardoor slaperig bent en je niet fit voelt.

De oorzaken van blue monday: voornemens mislukken en vakanties zijn nog ver weg

Zo herken je een depressie

Veel mensen herkennen het gevoel van een winterdepressie, maar hebben er last van in mildere vorm: de winterdip. Je hebt last van een winterdip als je een slecht humeur hebt, minder zin hebt om naar buiten te gaan of moeite hebt met opstaan ’s ochtends. Zijn de klachten erger en komen ze jaarlijks terug, dan zou je best last kunnen hebben van een 'echte' winterdepressie. Een depressie is wel wat meer dan een herfstdip. Bij een depressie heb je een groot deel van de dag een sombere stemming. Je verliest interesse in dingen, je slaap verandert, je eetgewoontes veranderen. Je voelt je prikkelbaar, vermoeid, hebt de neiging je terug te trekken. Houden die gevoelens langer aan dan twee weken achtereen, dan zou het kunnen dat je een winterdepressie hebt. In dat geval is het raadzaam de huisarts in te schakelen.

Fit de winter door

Een winterdip of depressie gaat vaak niet vanzelf over. Gelukkig kun je er wel wat aan doen. Zo helpt het om in beweging te blijven en lekker vaak naar buiten te gaan. Zit je overdag veel op kantoor? Ga regelmatig even een luchtje scheppen of maak tijdens de lunchpauze een goede wandeling buiten. Neem vaker de fiets of ga sporten in de buitenlucht. Dit kun je het beste  ’s morgens vroeg doen, omdat er dan relatief veel ‘blauw’ in het licht zit. Blauw licht remt de aanmaak van melatonine. Ook helpt het om gezond te eten, niet te veel koffie en alcohol te drinken en voldoende ontspanning te zoeken. Ook extra vitamines nemen kan schelen. Probeer je daarnaast te richten op de dingen waar je blij van wordt. Het kan al helpen om je huis gezelliger te maken of om vrienden uit te nodigen voor een gezellige avond.

Slecht humeur en geen zin om naar buiten te gaan? Dan heb je vast een winterdip

Lichttherapie

Wil je het rigoureus aanpakken, dan zijn er via de huisarts verschillende opties om een depressie aan te pakken. Je kunt dan denken aan een psycholoog, medicijnen of lichttherapie. Lichttherapie houdt in dat je bijvoorbeeld een aantal dagen achter elkaar drie kwartier voor een speciale lamp zit. Deze lamp straalt licht uit dat vergelijkbaar is met daglicht. Veel mensen merken na een week effect. Deze vorm van therapie wordt in sommige ziekenhuizen toegepast.

Nog even geduld

Hoe heftig je dip ook is en hoe vervelend je januari ook vindt: één ding is zeker: het wordt vanzelf weer voorjaar. Gelukkig maar…